De 80-jarige oorlog herdenken we ook niet

Dit jaar staat in het teken van 80 jaar vrijheid. Daarbij ligt nadruk op het oorlogsverleden. Vervagen de herinneringen daaraan? Na de algemene vergadering van de historische vereniging De Proosdijlanden op 20 november a.s. blikt Jan Rouwenhorst terug op de oorlogsperiode in Vinkeveen.
Tijdens de  bezetting proberen de meeste mensen zich te schikken in en aan te passen aan de gewijzigde omstandigheden. Hoewel het verzet tegen en samenwerking met de bezetter minderheden betreft, is de meeste aandacht op die groepen gericht.
Het begin: Op vrijdagmorgen 10 mei 1940 was het zover. Wat velen hadden gevreesd, gebeurde: Duitsland viel Nederland binnen. Het eind: in de herinnering van velen was dat in Vinkeveen zeker niet op zaterdag 5 mei 1945, de dag die algemeen bekend staat als de bevrijdingsdag.     

Bijzondere brief
Ruim 33 jaar geleden boekt  gemeente De Ronde Venen de ontvangst van een bijzondere brief in. Vervolgens buigt het Bureau Juridische Zaken zich over deze correspondentie uit Friesland. Naar zou blijken, is daar enige tijd voor nodig. Citaat van de brief:

“Geachte burgemeester,
Plus minus drie maanden geleden zond ik u een verslag over 5 mei 1945. Een zwarte dag voor Vinkeveen. Van Prins Bernhard en Officier van Justitie mr. Brilman ontving ik sympathieke reacties. Mogelijk heeft u het voor kennisgeving aangenomen. Er zullen bij u als Eerste burger van De Ronde Venen ook wel vragen gerezen zijn? Ik ben bereid die te beantwoorden. In afwachting verblijf ik, Hoogachtend, (…)” 
Met een terugblik op deze correspondentie start historicus Jan Rouwenhorst zijn verhaal op 20 november.

Aanmelden
Deze lezing, die eveneens valt binnen het kader van de herdenking van 80 jaar vrijheid, is - ook voor niet leden - gratis toegankelijk. Maar aanmelding hiervoor is wel vereiste. U kunt zich aanmelden via het mailadres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., onder vermelding van naam en aantal deelnemers.
Het is overigens aan te raden al voor aanvang van de vergadering, 20.00 uur, plaats te nemen in de verenigingsruimte aan de Croonstadtlaan 4a te Mijdrecht, want vol is vol.

‘Hoeveel kinderen?!’ ‘Ja, zeventien...’
In het septembernummer van de Proosdijkroniek vertelt Emiel Janmaat over zijn brede familieschare. Joris Hage geeft inzicht in de vroege geschiedenis van de Polder der Eerste Bedijking van de Mijdrechtsche Droogmakerij. Piet van Buul kijkt terug op Tweede Wereldoorlog aan de hand van de geschiedenis van motorschip Mijdrecht, waarbij de naam van het schip de kapstok is om er in De Proosdijkroniek aandacht aan te besteden.
In de vorige eeuw stond in Uithoorn aan de Zijdelweg, voor de noodgebouwen van het Alkwin Kollege, een boerderij genaamd Bandjer Masin. Menigeen zal zich afgevraagd hebben waarom de hoeve deze bijzondere naam droeg. Chris Woerden onderzocht dit nauwkeurig en presenteert het antwoord. Arie Bloed levert ons een apart verhaal over ‘kruiwagenstraffen’ in vroeger eeuwen en Fons Compier geeft ons een beschrijving van de historie van de polder Wilnis-Veldzijde.
Ons als altijd rijkgevulde geschiedenismagazine biedt natuurlijk nog veel meer: nostalgische foto’s van de Rondeveense dorpen, B.W. Aarnoutse duikt in het verhaal van, ds. Klusener, de Vinkeveense predikant in de aanloop naar WO2 en René Post doet verslag van de krakersrellen in de jaren ‘80 in Abcoude en Baambrugge. Daarnaast diverse aankondigingen van de hierboven genoemde lezingen, excursies en ander verenigingsnieuws. Ons, mede vanwege de fraaie vormgeving, alom gewaardeerde tijdschrift verschijnt in de tweede week van september.

  Links Bandjer Masin in Uithoorn en rechts de Dorpsstraat in Baambrugge (PK sep 25)

‘Als de dag van gisteren’

Met deze beginzin begint het verhaal van Janny van der Klok over haar oorlogsherinneringen. Te lezen in het juninummer van de Proosdijkroniek Net als Peter van Golen vertelt zij over haar belevenissen in deze zwarte periode van onze geschiedenis. Peter vertelt over ‘karnemelk en schapenvet’, de inundatie, een noodlanding en over afweergeschut. Het blijven indrukwekkende verhalen. Greet Stappers voegt hier een reeks van winterse beelden aan toe. Zij heeft in haar privécollectie diverse schaatsfoto’s, die ook tentoongesteld zijn op 5 mei jl. in de expositie ‘Vrijheid-Blijheid’ in Vinkeveen. Het dagboek van de Uithoornse zuster Xavier Groot is beschreven door Chris Woerden. Met het verhaal over de crash van een Wellingtonvliegtuig bij de Tienboerenweg en het oorlogsdrama binnen de Wilnisse familie Van Leeuwen geeft het juninummer van de Proosdijkroniek wederom diverse nooit eerder gepubliceerde inzichten in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

Maar onskwartaalblad biedt als gebruikelijk nog veel meer. Zo vertelt Joris Drubbel over zijn bodemvondsten in onze regio. Dit keer is een Hasseltkruis het onderwerp. Nico van Kreuningen dook opnieuw in zijn rijke collectie beelden van oud-Mijdrecht. Deze keer met als thema ‘frisch en netjes’, over o.a. Driehuis, de Dorpsstraat, de Stationsweg en de Patrimoniumwoningen aan de Hoofdweg. ‘Van herenhuis tot klooster’ is de titel van het artikel dat Arie Bloed schreef over het Vinkeveense bouwwerk aan de Herenweg, dat naar blijkt ook een rijke geschiedenis kent. De ‘Vroege geschiedenis van de Polder der Eerste Bedijking der Mijdrechtse Droogmakerij’ wordt in woord en beeld behandeld door Joris Hage en Abcoudenaar Ton Verhaar dook samen met Chris Woerden in de geschiedenis van voorvader Jan Verhaar, die militair was in het leger van Napoleon.

Dit alles, aangevuld met heel veel foto’s, verenigingsnieuws en diverse reacties van lezers op eerdere artikelen, maakt dat ook het juninummer van de Proosdijkroniek weer een waardevol tijdschrift is voor de liefhebber van de regionale geschiedenis.

80 jaar vrijheid en eeuwen geschiedenis

Het maartnummer van de Proosdijkroniek kent als gebruikelijk een rijk gevarieerd aanbod van artikelen over de regionale geschiedenis. Met deze keer een reeks niet eerder gepubliceerde herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Zo lezen we een terugblik op de onderduikperiode van een aantal Limburgse evacuees bij de Wilnisse familie Treur. We zien flarden uit het oorlogsdagboek van Marie Mostert, de belevenissen van burgemeester Willemstijn van Uithoorn, de hernieuwde tentoonstelling in het Poldermuseum, foto’s van de bevrijding van Abcoude, een familiegeschiedenis in oorlogstijd, gekoppeld aan genealogische gegevens en een korte impressie van de activiteiten die rond ‘80 jaar Vrijheid’ in onze dorpen georganiseerd worden.

En verder
Het altijd uitstekend verzorgde geschiedenismagazine bevat nog veel meer: het vervolg op het verhaal van Vinkeveens oud-burgemeester Wouters en diens pogingen om ambtenaar Jan Hoogendoorn te ontslaan. We lezen over ‘den heere Gouwenaar’ van Nessersluis: hoe belangrijk was hij, dat er 80 jaar na zijn overlijden nog naar hem werd verwezen? We zien Wilnis op oude foto’s, uit de nalatenschap van Herman van Soest en nostalgische beelden van industrieel Mijdrecht, via een terugblik op 50 jaar VIB (Vereniging Industriële Belangen). Tenslotte lezen we over de herkomst van de dorpsnaam Abcoude en spraakmakende perikelen rond café de Viersprong (langs de A2).

Het artikel ‘Voetstappen door  De Hoef’ is een reis door de tijd over hoe men van een moerasgebied uiteindelijk landgrond maakte en hoe het een gebied werd waar men op meerdere manieren voedsel kon produceren. De Heerenveense amateuronderzoeker, coach en kunstenaar Albert de Haan deed tussen 2013 en 2023 meer dan tien jaar speurwerk om engelenramen op te sporen. Ook in onze regio zien we dit speciale bouwverschijnsel regelmatig terug.

Een speciaal verhaal over  Ad Bestman, ‘een blinde politicus die het goed zag’, geeft een interessante kijk op de kwaliteiten van deze oud-burgemeester van Abcoude. Als suppoost voor het helaas gesloten museum ‘De Ronde Venen’ heeft Dick Koeleman (Wilnis) zich verdiept in de materie van het veen. In deze editie bespreekt hij de verveningsbegrippen in de Ronde Venen.

Dit alles is aangevuld met verenigingsnieuws over de aankomende algemene vergadering en de daaraan gekoppelde lezing van Paul Hoogers over de Rondeveense forten. Het geheel is, zoals de lezers inmiddels gewend zijn, prachtig vormgegeven door Jaco Kroon. Kortom weer een blad om met plezier naar uit te kijken en kennis van te nemen.